روش برخورد با افرادی که خود را عقل کل میدانند.

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،همه چیز دانی یکی از روحیات و رفتارهایی است که در برخی از افراد جامعه مشاهده می شود،انسان هایی که در مورد همه چیز و همه جا آگاهی و اطلاعات دارند،آن هم اطلاعاتی که در صحت و سقم آن جای شک و تردید بسیاری وجود دارد.

چنین شخصیت هایی عموما در برابر هر سئوالی پاسخگو هستند،اما پاسخ هایی که بعضا از استدلال و پشتوانه علمی و صحیحی برخوردار نیستند.

براستی چه عامل با عواملی باعث می شود تا فرد در برابر سئوالاتی که آگاهی ندارد به جای اظهار ندانستن به سر هم کردن پاسخ هایی مبادرت می ورزد که ادله متقنی برای آن وجود ندارد.

برای پرداختن به چرایی این رفتار،جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی نظریات متعددی را مطرح کرده اند که به برخی از آنها در ذیل این گزارش پرداخته خواهد شد.

**چرایی همه چیز دانی

صدیقه نوبهار،روانشناس و آسیب شناس امور اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران اظهار کرد:افراد همه چیز دان از نمونه تیپ های شخصیتی محسوب می شوند که به نوعی اظهار ندانستن را برای خود حقارت و کوچکی می پندارند و در برابر هر موضوع و سوژه ای به اظهار نظر می پردازد.

وی افزود:اگرچه در نگاه اول ممکن است چنین روحیه ای بسیار ارزشمند به نظر می رسد،زیرا همین که فرد،نادانی و نا آگاهی را برای خود حقارت بپندارد،باعث رشد،پیشرفت و افزایش آگاهی در اوخواهد شد،اما این مشروط به زمانی است که فرد قدرت و توان اظهار نمی دانم را در خود بپروراند.

در واقع مشکل زمانی بروز پیدا می کندکه برخی از چنین تیپ های شخصیتی،به جای تلاش برای آموختن بیشتر وقت و انرژی خود را مصروف پاسخ دادن و حرافی های جسته و گریخته غیر مرتیط و پر شاخ و برگ می کنند.

روانشناس و آسیب شناس اجتماعی درتشریح جرایی بروز چنین رفتارهایی گفت:عوامل بسیاری همچون تجربیات شخصی،نحوه تربیت،محیط پیرامونی و اجتماعی افراد در شکل گیری چنین روحیه ای موثر است.

نوبهار گفت:عمده دلیل بروز و نهادینه شدن چنین رفتاری را باید در دو عامل مهم و اثرگذار جستجو کرد.

وی افزود:تحقیر و بزرگ پنداری کاذب در فرد دو مولفه اصلی در بروز چنین روحیه ای است.

نوبهار گفت:به بیان دیگر می توان گفت در هر دو مورد فرد برای پیشگیری از دفع حس حقارت و سرخوردگی خود پنداشته به پاسخگویی در برابر هر سئوالی مبادرت می ورزد زیرا گمان می کند ندانستن و یا نا آگاهی او از موضوع،باعث اُفت شخصیت وی می شود و به زعم خویش از این طریق تلاش می کند،تا مانع از شکل گیری چنین ذهنیتی در مخاطبان خود شود.

روانشناس و آسیب شناس اجتماعی عنوان کرد:در واقع امر چنین ذهنیت و تصوری از خویشتن خویش اشتباه و ناصحیح است،زیرا این یک قاعده است که همه چیز را همگان نمی دانند و در شرایطی که علم در ابعاد مختلف با چنان توسعه و پیشرفتی مواجه شده که هر شاخه از آن به تخصصی مجزا تبدیل شده،اشراف و آگاهی به تمامی حوزه ها عملا امکان پذیر نخواهد بود.

** همه چیز دانی،از غریزه تا برداشت های غلط

این روانشناس و آسیب شناس اجتماعی عنوان کرد:ساختار ذهنی مغز به گونه ای است که با توجه به برخورداری از سیستم پاداش دهی،عموما در برابر پاسخگویی به سئوالات،پیام های عصبی رضایت بخش را ارسال می کند،که این امر در زمان کسب موفقیت در آزمون ها و پاسخگویی به سئوالات مطروحه به روشنی قابل درک است.

وی افزود:به واقع نداشتن پاسخ و بی اطلاعی از آن باعث محروم شدن فرد از این رضایت می شود و برخی از افراد در چنین شرایطی،تلاش می کنند تا هیچ سئوالی را بی جواب نگذارند،حتی اگر پاسخگویی به قیمت ارائه نظریات بی پایه و اساس تمام شود.

نوبهار گفت:از سوی دیگر نباید از نظر دور داشت که بطور طبیعی نحوه پردازش و خروجی تحلیل ها و نظریات حاصل شده از فرآیند پردازش موضوعات در مغز با یکدیگر متفاوت است و تنوع  در نظرات،پیشنهادات،علاقه ها و سلیقه ها از همین امر نشات می گیرد.

وی افزود:گاهی فرد از لحاظ شخصیتی با حس حقارت نیز درگیر نیست اما بر نظر خویش پافشاری می کند که دلیل اصلی این امر را باید به احساس شخصی فرد از درستی و صحت تحلیل ها و نظریات ذهنی خود جستجو کرد.

**مهار همه چیز دانی،چگونه و چرا؟

نوبهار،روانشناس و آسیب شناس اجتماعی با اشاره به لزوم مهار این نارسایی رفتاری اظهار کرد:یکی از اصلی ترین تبعات اجتماعی همه چیز دانی،دافعه ای است که به تدریج نسبت به درون مایه،محتوا و واقعیت اظهار نظرهای چنین افرادی ایجاد می شود.

وی افزود:بطور طبیعی بعد از مدتی،مخاطبان چنین افرادی ، متوجه اظهار نظرهای هیجانی و خلاف واقع آنها (همه چیز دانها) می شوند و چنین امری باعث ذهنیت ناخوشایندی در اطرافیان چنین افرادی می شود و حس بی اعتمادی را ایجاد می کند که از لحاظ اجتماعی پیامدهای نامطلوبی را برای شخص به همراه دارد.

نوبهار در تشریح راهکارهای موثر در مهار این رفتار ناخوشایند گفت:یادگیری و تلاش برای آموختن علم و دانش و رفع ابهامات،سنجیده سخن گفتن و داشتن اراده و اعتماد به نفس برای بیان نمی دانم نقش موثری در مهار این نارسایی ایفا می کند.

وی افزود:در برخورد با افراد همه چیز دان نیز باید همواره رعایت ادب،صبر،تحمل و خویشتن داری سرلوحه قرار گیرد،زیراعموما افراد همه چیز دان به سرعت حالت تدافعی و خشونت به خویش می گیرند زیرا تحمل رد نظریات خود را از سوی دیگران ندارند،لذا با خوب گوش دادن به صحبت های این افراد،باید با ادبیات مناسب به استقبال دلایل او بروید و با گفتمانی که حس تحقیر را در فرد ایجاد نکند،دلایل و استدلالات منطقی خویش را مطرح کنید.